Czarnogóra, niewielki kraj na Bałkanach, przyciąga turystów naturalnymi zasobami i coraz ciekawszą infrastrukturą turystyczną. Poza dobrze znanym wybrzeżem warto skierować uwagę na potencjał północy kraju, by doświadczyć tam gościnności mieszkańców i wyjątkowego kontaktu z dziką naturą. Czarnogóra wyróżnia się różnorodnością, a jej oferta zainteresuje podróżnika nastawionego na samodzielnie zaprojektowany wyjazd, jak i korzystającego z pakietu biura podróży.
Czarnogóra odbudowała ruch turystyczny po pandemii, co potwierdzają dane Urzędu Statystycznego Czarnogóry MONSTAT. Wzrosty przyjazdów w pierwszych trzech kwartałach 2023 turystów odnotowane w obiektach zbiorowego zakwaterowania wynoszą 23,87% i 13,35% w porównaniu do analogicznych okresów w 2022 i 2019 roku. Do 10 października br. odnotowano 1 223 233 przyjazdów turystów, którym udzielono 4 562 190 noclegów.
Polska znajduje się w pierwszej 10-tce rynków, z których Czarnogóra odnotowała największą liczbę przyjazdów turystów zagranicznych. Zaliczają się do nich: Serbia (15,1%), Niemcy (6,9%), Francja (6,2%), Bośnia i Hercegowina (5,4%), Wielka Brytania (5,1%), Izrael (4,8%), Turcja (3,8%), Polska (3,7%), Rosja (3%) i Kosowo (3%).
Zrównoważony rozwój turystyki
Strategia rozwoju turystyki w Czarnogórze zakłada prowadzenie inwestycji turystycznych w sposób zrównoważony i równomierny. Jednym z priorytetów jest aktywizacja północnych części kraju, które dysponują niewykorzystanym jeszcze potencjałem.
– Czarnogóra cieszy się dużym zainteresowaniem turystów z Polski. Zdajemy sobie sprawę, jak bardzo lubiane jest adriatyckie wybrzeże i nadmorskie miasta, takie jak Budva, Kotor czy Herceg Novi. Zależy nam też na tym, aby zachęcić turystów do podróżowania w głąb kraju i w północne regiony, rejony miast Žabljak i Kolašin, gdzie można doświadczyć bliskości z dziką naturą, autentycznej lokalnej kultury i kuchni – mówi Ana Tripković Marković, dyrektor zarządzająca Narodowej Organizacji Turystycznej Czarnogóry.
Rozwój terenów górskich polega na wsparciu turystyki wiejskiej poprzez zwiększenie liczby gospodarstw domowych, zróżnicowanie i wyspecjalizowanie ich oferty. Otwiera to też rynek dla produktów lokalnych, które trafiają bezpośrednio do turystów. Część gospodarstw rozwija się w kierunku niezależnych atrakcji, podczas gdy inne, w zależności od lokalizacji, uzupełniają rekreację nadmorską lub narciarską. W ostatnich latach uproszczono proces rejestracji działalności gastronomicznej na obszarach wiejskich, co stanowi zachętę, by wprowadzać je w prawnie regulowane ramy, konieczne dla zrównoważonego i odpowiedzialnego rozwoju turystyki.
Ważnym krokiem było również wsparcie „katunów” w rejonie Bjelasicy, Komovi i Prokletije, dzięki któremu 60 rodzin otrzymało panele słoneczne i przeszło szkolenia, co zwiększyło ich możliwości świadczenia usług turystycznych i gastronomicznych. Jakość oferty turystyki wiejskiej i zastosowanie ekologicznego podejścia do biznesu sprawiły, że wiele wiejskich gospodarstw domowych na północy otrzymało międzynarodowe certyfikaty ekologiczne "Travellife" i "EU Ecolabel”.
Potencjał turystyczny parków narodowych
Czarnogóra zachwyca naturą i spektakularnymi widokami. Znana turystom Zatoka Kotorska uchodzi za jedno z najbardziej malowniczych miejsc na Bałkanach, a otwarta tam niedawno kolejka gondolowa Kotor Cable Car pozwala podziwiać panoramę okolicy z nowej perspektywy. W 11 minut zawozi turystów na szczyt Kuk, który znajduje się w samym sercu Parku Narodowego Lovćen. Dolna stacja kolejki zlokalizowana jest we wsi Dub około 8 kilometrów od historycznego centrum Kotoru.
– Ta nowa atrakcja turystyczna, z której można korzystać od 1 kwietnia do 31 października, pozwala turystom w komfortowy sposób przenieść się góry i zachęca do odkrywania tej części Czarnogóry. Dzięki inwestycji zostanie też zmniejszony ruch na starej drodze z Njeguši do Kotoru, co ograniczy emisję CO2 i pozytywnie wpłynie na obszary przybrzeżne i te w głębi lądu – podkreśla Ana Tripković Marković.
Czarnogóra mieści aż 5 parków narodowych, które chronią unikalne ekosystemy i umożliwiają bliski kontakt z naturą. W Parku Narodowym Durmitor, który słynie ze szczytów w kształcie stożków, znajduje się 18 jezior polodowcowych, w tym Jezioro Czarne, najgłębsze w całej Europie Południowo-Wschodniej. Park jest wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO, a przecinająca go rzeka Tara ma status rezerwatu biosfery.
Park Jezioro Szkoderskie to największy słodkowodny zbiornik na Bałkanach, który zachwyca urozmaiconą linią brzegową i pięknymi krajobrazami. Jest siedliskiem wielu gatunków ryb, ssaków oraz 280 gatunków ptaków. To ostatnie miejsce w Europie, gdzie naturalnie żyją pelikany.
Z kolei atrakcją Lovćen jest góra Jezerski Vrh, na której szczycie znajduje się mauzoleum króla Piotra II Petrovicia Njegosa, największego czarnogórskiego władcy i poety.
Biogradska Góra to park narodowy z jedynym w Europie lasem bukowym o charakterze pierwotnym i jednym z najstarszych jezior polodowcowych w Europie – Jeziorem Biogradskim.
Natomiast rezerwat Prokletije obejmuje najdziksze i najbardziej niedostępne pasmo górskie w Europie, a także najwyższy szczyt Czarnogóry - Zla Kolata - 2534 m n.p.m. Prokletije znaczy dosłownie "góry przeklęte" i odnosi się do surowości tych górskich terenów.
Obszary górskie stanowią 60% powierzchni Czarnogóry, dlatego rozwijająca się oferta turystyczna w znacznej mierze uwzględnia potencjał turystyki górskiej.
Nowe hotele na wybrzeżu i w górach
Poza inwestycjami w infrastrukturę obszarów wiejskich w bieżącym roku otwarto również kilka obiektów hotelowych o wysokim standardzie, takich jak: hotel Mamula Island w odrestaurowanym forcie z XIX wieku na wyspie Mamula w Zatoce Kotorskiej, Ośrodek Hyatt Regency Kotor Bay Resort czy Swissôtel Kolašin, pierwszy luksusowy hotel w ośrodku narciarskim Kolašin 1600 położony w masywie górskim Bjelasica.
Na 2024 rok zaplanowane są inauguracje kolejnych obiektów, tj.: luksusowego resortu Rixos w Sutomore, Ritz-Carlton Montenegro w zachodniej części Półwyspu Lustica, a także CROWNE PLAZA Kolašinie.
Oferta turystyczna w połączeniu z dogodnymi połączeniami lotniczymi, ale także opcją dojazdu na własną rękę, czyni Czarnogórę niezwykle ciekawym i dostępnym miejscem wypoczynku zarówno dla wielbicieli wypoczynku w kameralnych obiektach będących częścią lokalnych gospodarstw wiejskich, jak i hoteli o najwyższym standardzie. Ten niewielki bałkański kraj zachwyca różnorodnością, pozwalając czerpać z piękna dziewiczej natury terenów górskich, odpoczywać na piaszczystych plażach oraz zwiedzać średniowieczne miasta. W dodatku wszystkie te atrakcje są osiągalne w ciągu jednego dnia.
Więcej informacji o Czarnogórze znajduje się na stronie www.montenegro.travel.
