Festiwal Unsound to wydarzenie muzyczne, które już od 16 lat przeciera w Polsce muzyczne szlaki. Zapraszamy do Krakowa w dniach od 7 do 14 października 2018 roku. W trakcie tych ośmiu dni poznamy twórczość artystów, którzy na różne sposoby opowiadają o współczesnym świecie – stąd tegoroczny temat PRESENCE, czyli obecność. W programie znalazło się wiele wydarzeń premierowych i stworzonych specjalnie na potrzeby festiwalu.
PRESENCE, CZYLI OBECNOŚĆ
W 2013 roku organizatorzy zabronili fotografowania i korzystania z telefonów podczas koncertów. Dwa lata później festiwal odbył się pod hasłem Surprise, a tytułową niespodzianką był sam line-up (połowa programu nie została przez nas oficjalnie ogłoszona). Była to próba zwrócenia uwagi na sposób, w jaki słuchamy muzyki. Skupienia się na tu i teraz.
W 2018 roku temat wraca. Minęło niby tylko pięć lat, ale zakaz fotografowania wydaje się dzisiaj dość osobliwy. Bo sprawą wartą namysłu nie jest to, że kompulsywnie korzystamy ze smartfonów, ale fakt, że technologia coraz mocniej kształtuje otaczającą nas rzeczywistość.
PRESENCE nie jest próbą powrotu do egzystencji sprzed pojawienia się mediów społecznościowych. To niemożliwe. Chodzi raczej o przemyślenie kwestii, co możemy w tej sytuacji zrobić. Festiwal będzie więc próbą rozmowy o obecności w świecie nasyconym przez media, w którym rzeczywistość może być wirtualna albo rozszerzona, a inteligencja bywa sztuczna.
Jak żyć pośród zdjęć na insta, memów, botów, robotów, fake newsów, teorii spiskowych i kryptowalut? Jak radzić sobie z gromadzeniem danych, z niesprawiedliwymi społecznie algorytmami, z powszechnym lękiem i psychofarmakologią? Jak to się dzieje, że za pomocą mediów tworzą się i rozpadają wspólnoty? Jak zmienić nasze życie, kiedy mamy wrażenie, że sterują nim narzędzia stworzone przez nas samych? Jak się od tego wszystkiego uwolnić? Uciec do natury, której przestaliśmy być częścią?
Te pytania będą się powtarzać w ramach programu dziennego, w trakcie pokazów filmowych i koncertów. Ponieważ komunikujemy się i formułujemy myśli w coraz mniej linearny sposób, zmieniły się również sposoby tworzenia i słuchania muzyki – stały się bardziej wyrywkowe. Aby się skonfrontować z tymi zmianami, wśród zaproszony artystów znajdą się ci, którzy idą pod prąd, zmuszając słuchacza do skupienia, zdystansowania się i zwolnienia tempa. PRESENCE to również nowe, specjalnie zamówione projekty, które odniosą się m.in. do takich zagadnień, jak: najnowsze technologie, bunt, świadomość i jej relacja z symulakrami oraz futurystyczne rozumienie natury.
ARTYŚCI
Na początku tego roku dotarła do nas smutna wiadomość o śmierci JÓHANNA JÓHANNSSONA – islandzkiego kompozytora i autora muzyki filmowej („Sicario”, „Teoria wszystkiego”), który był dwukrotnie nominowany do Oscara, a w 2015 roku otrzymał Złoty Glob. Mimo olbrzymiej popularności, Jóhannsson nie odciął się od swoich eksperymentalnych korzeni. Były one dla niego na tyle ważne, że mając do wyboru oscarową galę i występ na Unsoundzie, które odbywały się w tym samym czasie, artysta wybrał występ z Zephyr Quartetem. Koncert poświęcony jego pamięci odbędzie się dwa razy: na zakończenie tegorocznego festiwalu w Krakowie oraz 31 października w katowickim NOSPRze. Wezmą w nim udział SINFONIETTA CRACOVIA oraz przyjaciele kompozytora, współpracownicy, fani oraz artyści, których Jóhannsson cenił: HILDUR GUÐNADÓTTIR, SAM SLATER, ERIK SKODVIN,ROBERT AIKI AUBREY LOWE. Wydarzenie organizowane jest razem z krakowskim Festiwalem Muzyki Filmowej w Krakowie, na którym wielokrotnie gościł Johann oraz z miastem partnerskim - Katowicami — Miastem Muzyki UNESCO.
W 2014 roku Unsound stworzył własną linię perfum. Jak dotąd jesteśmy jedynym festiwalem, który podjął się takiego zadania. Zapach EPHEMERA powstał z inspiracji muzyką Tima Heckera, Bena Frosta oraz Steve’a Goodmana, a jego autorem jest niemiecki perfumiarz GEZA SCHOEN. W tym roku Ephemera będzie miała kolejną odsłonę. Wspólnie z Gezą Schoenem przygotowujemy bowiem „Foris” – wydarzenie oddziałujące na trzy zmysły: słuch, wzrok i węch. Muzyka oparta będzie na rejestracjach CHRISA WATSONA – legendarnego realizatora dźwięku i współpracownika Davida Attenborough. Za stronę wizualną odpowiada MFO, a „zapach lasu”zostanie przygotowany przez Schoena. Wszystko po to, by opowiedzieć o zagrożonych współcześnie ekosystemach i by przypomnieć, jak konieczna jest ich ochrona.
Jednym z ważniejszych wydarzeń muzycznych ostatnich miesięcy jest debiutancki album transgenderowej artystki SOPHIE, zatytułowany „Oil of Every Pearl’s Un-Insides”. Sophie brawurowo połączyła na nim pop z muzyką eksperymentalną, tworząc w ten sposób dzieło wielowymiarowe i na wskroś współczesne. W swoich utworach artystka opowiada o problemach osób transseksualnych, czyniąc z nich przyczynek do szerszej dyskusji – na temat kondycji człowieka w XXI wieku. Mamy przyjemność zaprezentować jej jedyny występ w Polsce w tym roku.
Kolejną osobą zaproszoną na festiwal jest LOTIC. Ich debiutancki album „Power” to również bardzo osobisty i nietypowy materiał: jest tu muzyka klubowa, pop i trudne do sklasyfikowania brzmienia. Lotic przedstawia na nim ostatni okres w swoim życiu: historię zmagania się z bezdomnością oraz odkrywania własnej, niebinarnej tożsamości płciowej. Podważaniem normatywnych form ekspresji zajmuje się również EARTHEATER. Jej ostatni album „IRISIRI” (wytwórnia PAN) został przez niektórych uznany za kontrowersyjny - Eartheater w trashowy sposób łączy na nim technologie z seksualnością, a muzykę klasyczną z tym, co cyfrowe.
„Zbiór alchemicznych przypowieści dla wszystkich imigrantów, którzy podróżują przez świat w poszukiwaniu siebie. O funkcjonowaniu w rzeczywistości zarządzanej przez białego człowieka.” – tak o swoim świetnym, najnowszym albumie mówi raper GAIKA. Na „Basic Volume”słychać czarne brzmienia z dwóch stron Atlantyku: od Kingston przez Nowy Jork aż po Londyn. Nie możemy się doczekać, by usłyszeć je w Krakowie. Polityczny wymiar muzyki istotny jest również dla KELMANA DURANA, który w swojej twórczości nawiązuje m.in. do zakończonej sukcesem rewolucji haitańskiej z początku XIX wieku. Duran mieszka w Los Angeles i stworzył tam swoisty ośrodek dla afrokaraibskich rytmów.
Kolejny projekt, którego premiera odbędzie się na Unsoundzie w Krakowie, powstaje we współpracy z Fundacją Zofii Rydet. Artystka ZOFIA RYDET (1911-1997) to jedna z najwybitniejszych polskich fotografek. Rydet z niezwykłą pieczołowitością dokumentowała polską rzeczywistość. Dorobek artystki składający się z kilkudziesięciu tysięcy zdjęć jest w dalszym ciągu wywoływany, digitalizowany oraz odczytywany na nowo. Na Unsoundzie przy pomocy muzyki zrobią to PAWEŁ ROMAŃCZUK z Małych Instrumentów oraz TOMOKO SAUVAGE – japońska artystka mieszkająca w Paryżu. Wykorzystane w oprawie wizualnej zdjęcia zostaną przygotowane przez ELEKTRO MOON VISION we współpracy z Karolem Hordziejem.
Wyjątkowy będzie również występ TODDA BARTONA. Barton w 1985 roku nawiązał dość zaskakującą współpracę z cenioną pisarką science-fiction URSULĄ K. LE GUIN. Ich wspólny album zatytułowany „Music and Poetry of the Kesh” to quasi-etnograficzny zapis wymyślonej cywilizacji. Jest on dopełnieniem powieści „Wracać wciąż do domu”. Z okazji reedycji tego wyjątkowego albumu będziemy mieli przyjemność posłuchać go na żywo. Do Bartona dołączy THE KESH ENSEMBLE, wokalno-instrumentalny zespół, który powstał specjalnie na potrzeby tego premierowego koncertu. W jego składzie znaleźli się: ANIA BRODA, RAFAŁ GROZDEW, HUBERT ZEMLER oraz AGATA HARZ i KATARZYNA SMOLUK-MOCZYDŁOWSKA (znane z grupy KSIĘŻYC).
AUDINT to z kolei grupa badawcza zajmująca się militarnym aspektem dźwięku. W skład Audintu wchodzą STEVE GOODMAN (aka KODE9), TOBY HEYS i ELENI IKONIADOU. Ich wspólny performans to opowieść o Białym Domu pod rządami Donalda Trumpa, wyzwolonej sztucznej inteligencji i tajemniczych atakach na amerykańskie ambasady w Hawanie i Kantonie, które wydarzyły się w ostatnich latach. Grupa AUDINT poprowadzi również panel dyskusyjny poświęcony nieludzkim, posthumanistycznym wibracjom.
Brian Leeds, amerykański producent muzyki housowej, znany jako HUERCO S., pojawi się na Unsoundzie pod swoim innym pseudonimem – PENDANT. Artysta wystąpi na żywo po raz pierwszy i zagra materiał ze świetnie przyjętej płyty „Make Me Know You Sweet”, która jest obecnie jego najbardziej znanym krążkiem. Leeds nagrał album pełen niepokojących i smutnych dźwięków. Jegowystępowi towarzyszyć będą wizualizacje autorstwa ELEKTRO MOON VISION.
Skupienia będą wymagały również inne występy. Na przykład trzygodzinny koncert PHILLA NIBLOCKA, amerykańskiego minimalisty i badacza. Artysta słynie z koncertów, które są jednocześnie intensywne i monotonne. W Krakowie będzie świętował swoje 85. urodziny! Z zupełnie innego pokolenia muzyków pochodzi SARAH DAVACHI – kanadyjska muzykolożka i pianistka. W swoich pracach Davachi zgłębia właściwości różnych instrumentów klawiszowych, tworzy ambientowe kompozycje pełne elektronicznych i organicznych brzmień. Z kolei włoska artystka CATERINA BARBIERI specjalizuje się w muzycznych pejzażach nawiązujących do klasyki muzyki elektronicznej. Na Unsoundzie pokaże swoje nowe widowisko audiowizualne, które tworzy wspólnie z RUBENEM SPIRIM. Traktować ma ono o psychofizycznych efektach repetycji w muzyce.
Zapraszamy również na audiowizualny koncert w Hotelu Forum, na którym wystąpią SINJIN HAWKE oraz ZORA JONES. Hawke i Jones to para producentów muzycznych, znana z interaktywnych teledysków, immersyjnych stron internetowych oraz futurystycznej muzyki łączącej w sobie takie gatunki jak hip hop, jersey club, ballroom czy footwork. Na żywo występują bardzo rzadko. W warstwie wizualnej będzie to koncert wykorzystujący technologię przechwytywania obrazu. Artyści przeniosą się do cybernetycznego, rave’owego świata.
W klubowej części festiwalu usłyszeć będzie można LENĘ WILLIKENS oraz OBJEKTA. Willikens i Objekt spotkają się za konsoletą po raz pierwszy. Przywiozą do Krakowa najciekawsze odmiany muzyki techno i nie tylko. W formule b2b wystąpią również: nasza rezydentka OLIVIA oraz włoska dj-ka ELENA COLOMBI, znana ze swoich odważnych pod względem muzycznym setów. Następnie mamy przyjemność przedstawić unsoundowej publiczności RROXYMORE – czyli techno w jaskrawej, psychodelicznej odmianie. Wpływ krautrocka czuć z kolei w muzyce irlandzkiego producenta DAVY’EGO KEHOE’A (na scenie pojawi się z zespołem). House’owo zagra natomiast POWDER, japońska dj-ka, która swoją europejską trasę zakończy euforycznym setem w Krakowie.
Po znakomitym występie w zeszłym roku nie mogliśmy nie zaprosić ponownie EWY JUSTKI, która tym razem wystąpi wspólnie z brytyjskim producentem techno MANNIM DEE. Ich szaleńcza wizja muzyki klubowej to istne przeładowanie zmysłów, przekraczające stałe normy uderzeń na minutę. Mocnym rytmom towarzyszy zmieniające percepcję ruchu widowisko świetlne. Światłem grać będzie również GÁBOR LÁZÁR, który wreszcie wystąpi na Unsoundzie. Węgierski artysta wydał w tym roku świetny album „Unfold”, na którym monochromatyczny pointylizm zderza się z mocno tanecznymi rytmami.
Kolejny punkt programu to OBJECT BLUE – artystka, która zajmuje się mieszaniem różnych gatunków muzyki klubowej, od brzmień brytyjskich, przez muzykę basową (post-dubstep), skończywszy na techno. Co ciekawe, na swojej debiutanckiej EP-ce artystka inspirowała się postacią Joanny d’Arc. Podobne podejście do gatunków muzycznych prezentuje DIS FIG. Dis Fig znana jest ze swoich zaskakujących mash-upów hip hopu z muzyką eksperymentalną oraz odważnych miksów. To zdecydowanie jedna z najbardziej kreatywnych DJ-ek ery CDJ.
Od blisko dwudziestu lat na obrzeżach muzyki elektronicznej porusza się BARTEK KUJAWSKI. Jego ostatni album, który będziemy mieli okazję usłyszeć na Unsoundzie, nazywa się „Puerile Things Inferno”. Jest to muzyczny dokument opowiadającym o naszym maniakalnych, bezmyślnych nawykach w sieci.
Legendarny RP BOO przyjeżdża do Krakowa z Chicago. Rp Boo, ojciec footworku, jest właśnie po premierze swojego nowego albumu „I'll Tell You What!”, na którym słychać dość nietypowe brzmienie tego szybkiego gatunku.
Nowe formy footworku powstają również w Polsce! Na początku tego roku nakładem Pawlacza Perskiego ukazała się składanka „Doubts 2”, na której polscy artyści, niekoniecznie związani z footworkiem, próbują w nim swoich sił. Jednym z nich był wspomniany już wcześniej HUBERT ZEMLER, który wystąpi również w footworkowym repertuarze.
Wielbiciele zawrotnej, muzycznej prędkości będą mieli okazję posłuchać również szybkich rytmów z Tanzanii. W tanzańskim Dar Es Salaam rozwija się singeli - muzyka utrzymana w tempie ponad 180 uderzeń na minutę. Łącząc rap i agresywny rytm, młodzi tanzańczycy tworzą swoją rzeczywistość przy pomocy muzyki. Ich styl można opisać jako skrzyżowanie zanzibarskiego tarabu, południowoafrykańskiego house’u oraz… gabberu. Do Krakowa przyjadą związani z wytwórnią Sisso oraz ugandańskim festiwalem Nyege Nyege MCZO & DUKE.
Nastepnie NAZAR - muzyk pochodzący z Angoli, ale mieszkający w Wielkiej Brytanii. Jego industrialne kuduro (kuduro - gatunek muzyki i tańca powstały w Angoli w latach 80.) jest niezwykle oryginalne, właściwie trudno je z czymkolwiek innym porównać. Z kuduro związany jest również DJ LILOCOX, członek wytwórni Príncipe, którego house’owe brzmienie zakorzenione jest w angolańskiej tradycji.
I wreszcie na Unsound wracają SYNY. Na swoim drugim albumie zatytułowanym „Sen” duet jeszcze bardziej oddał się miłości do gęstych podkładów, gęstych wersów oraz gęstego dymu z ulubionego przez nich modelu dymiarki. Syny działają właściwie w opozycji do polskiego, mainstreamowego hip-hopu, stają się w jego awangardą, próbując odblokować emocje ukryte w blokach z wielkiej płyty.
