Szesnasta odsłona festiwalu niesie konfrontację ze spychanymi zwykle poza świadomość aspektami rozpędzonej współczesności.

Iris Sikking, autorka koncepcji Programu Głównego Miesiąca Fotografii w Krakowie 2018, postanowiła nawiązać do koncepcji przestrzeni przepływów, którą w 1996 roku sformułował Manuel Castells. W ciągu ostatnich dwudziestu lat wizja opisana przez hiszpańskiego socjologa w książce Społeczeństwo sieci stała się rzeczywistością. Gwałtowny rozwój technik komunikacji i informacji spowodował powstanie nowej struktury społecznej – otwartej, pozbawionej granic, nieustannie zmieniającej kształt, w której wszyscy staliśmy się częścią oplatającej glob niewidzialnej sieci. Towarzyszące nam nieustannie obrazy z różnych rejonów świata zmieniły pojmowanie geograficznych granic czy rozumienie lokalności: tradycyjną „przestrzeń miejsc” zastąpiła „przestrzeń przepływów”. Globalizacja stworzyła zarazem nowe nierówności społeczne i obszary wykluczenia, a także nowe możliwości manipulacji. Wobec tempa zmian, szybkiego przemieszczania się ludzi i przedmiotów oraz w natłoku atakujących zewsząd informacji coraz trudniej jest dostrzec, co kryje się pod powierzchnią zdarzeń. Współczesne media mnożą komunikaty, ale nie pomagają w zrozumieniu zachodzących na świecie procesów i zjawisk.

Dziennikarstwo estetyczne
Coraz częściej w role komentatorów rzeczywistości wchodzą przedstawiciele sztuk wizualnych; powstał nawet określający ten rodzaj sztuki termin „dziennikarstwo estetyczne”. By lepiej zrozumieć zajmujące ich zagadnienia społeczne, kulturowe czy polityczne, artyści współpracują z naukowcami, dziennikarzami i ekspertami. Zaproszeni przez Iris Sikking autorzy Miesiąca Fotografii w Krakowie 2018 konfrontują widza z lękami i zagrożeniami wynikającymi z zachodzących na świecie przemian. Ich projekty zmuszają do opuszczenia strefy komfortu i zachęcają do poszerzania horyzontów oraz pokonywania uprzedzeń. Twórcy prezentacji łączą różne formy wypowiedzi: oprócz odbitek, wideo, instalacji czy aranżacji przestrzennych używają dźwięku, rzeźby, materiałów typu found footage i archiwaliów, wykorzystują także nowoczesne urządzenia technologiczne. Wszystkie zaproponowane przez kuratorkę projekty złożą się na jedną wystawę pod wspólnym hasłem Przestrzeń przepływów. Obrazowanie niewidzialnego. Dotykająca najbardziej aktualnych problemów współczesności ekspozycja prezentowana będzie w dziesięciu lokalizacjach: Bunkrze Sztuki (od 14 kwietnia), Domu Norymberskim, Galerii Pauza, Galerii Starmach, Galerii Szara Kamienica, MOCAK-u (od 27 kwietnia), Muzeum Etnograficznym, Muzeum Manggha, Tytano i ZPAF Gallery.

Niewidoczna rzeczywistość
Jednym z najważniejszych wątków wystawy będzie problem współczesnych migracji oraz wywołany przez gwałtowny napływ uchodźców konflikt europejskich wartości liberalnych z nostalgią i tęsknotą za przeszłością. „Przestrzeń przepływów” to także szybkie przemieszczanie się zatruwających planetę toksycznych substancji. W obiektywie fotografów-artystów abstrakcyjny problem globalnej degradacji środowiska naturalnego przyjmuje postać realnych zagrożeń. Coraz częściej otaczają nas także przepływy zupełnie niewidoczne. Dopiero afera związana z wyciekiem danych cyfrowych z Facebooka uświadomiła większości użytkowników Internetu skalę śladów pozostawianych każdego dnia w sieci. Do czego mogą posłużyć zapisane w chmurze strumienie zer i jedynek?

W obecnej sytuacji „potrzebni są twórcy, którzy skłonią nas do refleksji nad głęboko skrytymi i nieuświadomionymi lękami i postawami wobec tego, czego nie znamy i nie dostrzegamy na własnych podwórkach – rzeczywistych bądź wirtualnych. Skupienie się na tej »niewidocznej rzeczywistości« i ujęcie jej w ramy w sposób proponowany przez artystów uczestniczących w festiwalu jest czymś w rodzaju interludium – wyodrębnieniem rzeczywistości idealnej lub proponowanej” – przekonuje Iris Sikking.

A także…
W sekcji ShowOFF pokazywane są wyłonione w konkursie premierowe projekty młodych twórców – tym razem wspólną prezentację ośmiu zwycięzców, która powstała pod okiem uznanych kuratorów, obejrzymy w przestrzeniach Tytano. Jak co roku trzydziestka początkujących twórców zakwalifikowana do Przeglądu Portfolio będzie miała możliwość poddania swoich prac ocenie wybitnych specjalistów oraz nawiązania cennych kontaktów. Dopełnieniem festiwalu będą wydarzenia towarzyszące – w tym cykl paneli dyskusyjnych na temat poruszanych w Programie Głównym problemów – z udziałem artystów, Iris Sikking oraz ekspertów z różnych dziedzin. Zaplanowano także premiery książek, warsztaty, prezentacje, projekcje filmów i oprowadzania kuratorskie, a szeroki kontekst zapewni festiwalowi Krakow Photo Fringe.

Autor: Dorota Dziunikowska
źródło: Karnet)

www.photomonth.com