Domasław to miejscowość w gminie Kobierzyce, w powiecie wrocławskim. W latach 2006-2008 Zespół Badań Ratowniczych Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu przeprowadził tam ratownicze badania wykopaliskowe w związku z planowaną budową obwodnicy Wrocławia. Prace objęły teren o powierzchni przekraczającej 15 ha, na którym odkryto i wyeksplorowano ponad 13 tysięcy obiektów nieruchomych, głównie reliktów zabudowy obozowisk i osad związanych z okresem neolitu, wczesnej epoki brązu i epoki żelaza oraz cmentarzysk z młodszej epoki kamienia, wczesnego okresu epoki brązu, epoki brązu-okresu halsztackiego i okresu lateńskiego.
Najciekawsze rezultaty uzyskano z badań cmentarzyska ciałopalnego kultury łużyckiej użytkowanego najpewniej przez te samą społeczność i utrzymującą tradycję miejsca pochówków swoich zmarłych od około 1300 r. p.n.e. aż do około 450 r. p.n.e. Widoczna zmiana obrazu tej społeczności (na cmentarzysku) nastąpiła z początkiem epoki żelaza, tj. około 750 r. p.n.e. Na wystawie w Muzeum Archeologicznym w Krakowie zaprezentowane zostaną materiały pochodzące z grobów ciałopalnych ludności kultury łużyckiej datowanych na lata około 750 do 450 p.n.e. Wyjątkowość grobów polega na widocznym zróżnicowaniu społecznym i majątkowym dostrzegalnym przez pryzmat konstrukcji i darów grobowych. Na cmentarzysku w Domasławiu odkryto blisko 300 grobów komorowych o rozbudowanych konstrukcjach, głównie zrębowych, wraz z bogatym wyposażeniem składającym się z jednej lub kilku popielnic i dodatkowymi naczyniami-przystawkami w liczbie od kilkunastu do ponad 50 sztuk. Są to często luksusowe halsztackie naczynia grafitowane i malowane.
Wśród wyrobów z ceramiką malowaną najcenniejszym, a zarazem najciekawszym zabytkiem jest model czterokołowego wozu. Umieszczony w grobie mógł pełnić rolę symboliczną i prestiżową. Kultowa symbolika motywu wozu była rozpowszechniona w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza. Dopatrywać się w niej można oddziaływań kręgu cywilizacji śródziemnomorskich, w których wóz służył do przewożenia zmarłego „bohatera-wodza-naczelnika” na miejsce pochówku. Kultowy wózek, jak i cały zbiór ceramiki malowanej, a przede wszystkim wykonane w północnej Italii naczynia z brązu, ozdoby z brązu i żelaza oraz broń (miecze) łączy społeczność spoczywającą na cmentarzysku w Domosławiu w strefę kultury śródziemnomorskiej i świadczy o rozległych kontaktach ludności spod Wrocławia.
Na wystawie będzie można zobaczyć prawie 300 oryginalnych zabytków oraz plansze z tekstami i rekonstrukcjami.
Tekst opracowano na podstawie materiału przygotowanego przez prof. dr hab. Bogusława Gedigę Kierownika Zespołu Archeologicznych Badań Ratowniczych przy Ośrodku Badań nad Kulturą Późnego Antyku i Wczesnego Średniowiecza Instytutu Archeologii i Etnologii PAN we Wrocławiu oraz Gediga B. 2012, Ratownicze badania wykopaliskowe na stanowiskach 10, 11, 12 w Domasławiu, gm. Kobierzyce na Dolnym Śląsku, w latach 2006-2008, Raport 2006-2008 (I), Warszawa
Zbiory: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu
Współpraca: Muzeum Archeologiczne, Oddział Muzeum Miejskiego Wrocławia
Fotografie: Izabella Dolata-Daszkiewicz (Instytut Archeologii i Etnologii PAN we Wrocławiu, Zespół Archeologicznych Badań Ratowniczych przy Ośrodku Badań nad Kulturą Późnego Antyku i Wczesnego Średniowiecza)
Opracowanie plansz: dr Jarosław Jarysz (Muzeum Archeologiczne, Oddział Muzeum Miejskiego Wrocławia)
Kurator z ramienia Muzeum Archeologicznego w Krakowie: Irena Wójcik
Aranżacja plastyczna w Muzeum Archeologicznym w Krakowie: Agata Baltyzar (MAK)
Miejsce: Muzeum Archeologiczne w Krakowie, ul. Senacka 3
Czas ekspozycji: 22.03-10.06.2018 r.
